Eerherstel Ottema 2 — de woekerende waan

Vervolg op Eerherstel Ottema 1 — Nico Luitse 1994

Lees ook: Eerherstel Ottema 3 — het sterfbed van Dr. O. 

Feitenlijst

Op donderdag 20 maart 1879 deden gemeentebodes Casper Habekottee (1826-1907) en Sikke Jansen (1836-1923) bij de gemeente Leeuwarden aangifte van het overlijden van Jan G. Ottema (geb. 1804), één dag eerder om 7:30 in de ochtend. Opgegeven doodsoorzaak: longontsteking. [afb. 1]

afb.1) 1879 - longontsteking (gehele akte zie onder)

= = =

In zijn proefschrift De Gemaskerde God (dec. 2004) schreef Goffe Jensma (geb. 1956) dat hem door Adriaan Lysen (1921-2012) en Pieter Gerbenzon (1920-2009) het volgende zou zijn medegedeeld: “Volgens sommigen heeft Ottema uiteindelijk toch ingezien, dat hij had gedwaald en dat hij zijn eer als classicus had verspeeld. Met die waarheid heeft hij niet verder willen leven. Hij hing zich op.” [afb. 2]

afb. 2) 2004 - Volgens sommigen...

afb. 3) 2006 - ... en verhing hij zich.

In de inleiding van zijn vertaling Het Oera Linda-boek (2006) stelt hij dit gerucht voor als feit: “Toen Ottema, door iedereen in de steek gelaten, in 1879 uiteindelijk inzag dat hij ongelijk had gehad en dat hij voor oud had versleten wat eigentijds was, besloot hij dat het geen zin had om nog verder te leven en verhing hij zich.” [afb. 3]

= = =

In een artikel in Eos Magazine (sept. 2011) door Chris Reinewald, getiteld Bedrog, bijgeloof en zelfmoord in Friesland, gebaseerd op informatie van Jensma: “[Ottema] voelde dat zijn levensmissie belachelijk was gemaakt. In 1879 verhangt hij zich.” [afb. 4]

afb. 4) 2011 - In 1879 ... verhangt hij zich

afb. 5) 2019 - Hij maakte een eind aan zijn leven.

In een artikel waarmee reclame gemaakt wordt voor een op Jensma’s doctrine gebaseerd openlucht-theaterspel over Oera Linda in de Leeuwarder Courant (21-6-2019), getiteld Tante Aafje en de geleerde dokters, schrijft Asing Walthuis: “In artikelen en brochures trok hij tegen de rest van de wereld van leer en hij vermoedde samenzweringen van andersdenkenden. Niemand nam hem nog serieus. Hij maakte een eind aan zijn leven.” [afb. 5]

afb.6) 2022 - In 1879 ... verhing hij zich

In De geheime portretten van Mondriaan (2022) schrijft Nick Draaijer: “De discussie (...) dreef Ottema tot waanzin. (...) In 1879, toen hij eindelijk inzag dat het allemaal een verzinsel was, verhing hij zich.” [afb. 6]

= = =

In Het grote verdriet van François HaverSchmidt in Hollands Maanblad (jan. 2024) schrijft René van Slooten: “Toen in de jaren na 1871 geleidelijk duidelijk werd dat het OLB inderdaad een mystificatie was, heeft dat de reputatie van Ottema kapotgemaakt, iets wat hij zich uiteraard zeer aantrok en wat hem ten slotte deed besluiten om in 1879 een einde aan zijn leven te maken.” [afb. 7]

afb.7) 2024 - wat hem ... deed besluiten om ... een einde aan zijn leven te maken

afb. 8) - 2024 Ottema zou zichzelf ... van het leven hebben beroofd

In de Leeuwarder Courant (28-1-2024) van dezelfde maand schrijft Thomas Hoekzema in een artikel met de lange titel Waarom François HaverSchmidt uit Leeuwarden, alias Piet Paaltjens, spijt had van een uit de hand gelopen grap met vreselijke gevolgen: “Zijn geliefde leraar Jan Gerhardus Ottema zou zichzelf enkele maanden eerder namelijk van het leven hebben beroofd als gevolg van het Oera Linda Boek.” [afb. 8]

HCL arch. 1002 inv. 3878

Reeds in 1990 was bekend dat Ottema overleed aan longontsteking, zoals door Luitse vermeld in zijn Dossier Oera Linda Boek.

Nergens in Ottema's brieven is enige twijfel te bespeuren aan zijn overtuiging van de echtheid en waarde van het handschrift.

Nico Luitse in Dossier Oera Linda Boek 1990 - “aan longontsteking overleden”

Jensma’s leugen over Ottema ontmaskerd

(deel van NL-talig vraaggesprek, 20-9-’24)

Zie ook: afschrift van brieven (1870-1879) Ottema aan Over de Lindens, C. OdL aan Ottema en L.F. OdL aan Ottema