vogel - german, dutch
fågel - swedish
fûgel - frisian
fugl - danish, norse, icelandic
singular
FÜGEL - 3 (bird)
(THES) GÍR.FÜGEL(S) - 1 (vulture, litt.: 'eager-bird'; dutch: gier, german: Geier)
plural
FÜGELON - 2,4 (birds)
FÜGLON - 5
WALD.FÜGLON - 7 (woodbirds)
NACHT.FÜGLUN - 6 (nightbirds)
(Note that 4 of the 7 FÜGEL-fragments are from the text about the three primal mothers, LYDA, FINDA, FRYA.)
rook (a type of crow) - english
roek - dutch
råge - danish
råka - swedish
ROKKA - 5 (plur.)
ROKA - 8
haan - dutch
Hahn - german
hane - danish, norse
hani - icelandic
HÔNE - 9,14,15 (rooster, cock)
HÔN - 12
HÔNA - 13
owl - english
uil - dutch
Eule - german
ugle - danish, norse
uggla - swedish
uglan - icelandic
NACHT.ULE - 10 (night-owl)
NACHT.UL - 13
NACHT.ULA - 16
mus - dutch
musca - olddutch
musge - middledutch
musche, muscha - oldgerman
moixó - catalan (also used for 'penis')
(mösk - nordfrisian: plover)
(musca - latin: flies)
MUSKA - 11 (sparrow, plur.)
Fragments [page/line]:
1 [007/03] LYDA
THES GÍRFÜGELS BLIKKAR
WÉRON VNMODICH BY HJRA.S
the vulture's glances
were humbled by hers
des
giervogels blikken
werden onmoedig bij de hare
2 [007/27] LYDA
DAHWILE HJA THAT DÉDON
ÉTON THA FÜGELON THÀT LIK
while they did that
the birds ate the corpse
terwijl ze dat deden,
aten de
vogelen het lijk
3 [008/03] FINDA
NANNEN FÜGEL KVN SJONGA LIK HJU
no bird could sing like her
geen
vogel kon zingen zoals zij
4 [009/25] FRYA
VNTLVKTON HJRA WÉRA.
THAN SWÉON THA FÜGELON
ÀND NE RORDON THA BLÉDAR NAVT MAR
when her lips unlocked (opened),
then the birds kept silent
and the leaves no longer moved
ontluikten haar lippen,
dan zwegen de
vogelen
en roerden zich de bladeren niet meer
5 [037/01] MINNO: MINERVA
THA ROKKA ÀND ÔRA FÜGLON
KVMATH ALLÉNA FALLA VP WL ÁS
the rooks and other birds
only come to feed on foul carrion
de
roeken en andere
vogelen
komen alleen af op bedorven aas
6 [084/32] FRÁNA
ÉR SJUGUN ETMELDE OM SEND. SKIL THIN SÉLE
MITHA NACHTFÜGLUN TO THA GRÁWA OMMEWÁRA
before seven days have passed your soul shall
haunt the graves with the night-birds
eer zeven etmalen om zijn, zal uw ziel
met de
nachtvogels bij de graven rondwaren
7 [097/18] ADELA.S LOV
THA WALD FÜGLON FLJUCHTATH TO FÁRA THA FÉLO FORSYKAR
the wood-birds flee from the many visitors
de
woudvogelen vluchten voor de vele bezoekers
~ ~ ~ (other) specific birds ~ ~ ~
8 [031/22] MINNO
THA ROKA HROPATH SPÁR. SPÁR. MEN HJA STÉLON
ÀND VRSLYNATH AL WAT VNDER HJARA SNAVELA KVMATH
the rooks cry "spare, spare", but they steal
and devour all that comes under their beak
de
roeken roepen "spaar, spaar", maar zij stelen
en verslinden al wat onder hun snavel komt
9 [031/28] MINNO
THÉRA. HWAM.HIS GÁST
THÀT LESTIGOSTE SY. ÀND THÉRTRVCH STERIK.
THAM.HIS HÔNE KRÉIATH KÉNING.
the one who's spirit (ghost)
is most cunning and thus strong,
his 'rooster crows king' (he will rule over the others)
degene wiens geest
het listigste is, en daardoor sterk,
diens
haan kraait koning
10 [034/32] MINNO - HELLÉNJA (MINERVA)
MEN SEG VS
HVAT IS THJU BITJVTENISE FON THI NACHT.ULE.
THÉR IMMER BOPPA THIN HOLE SIT.
IS THAT LJUCHT.SKVWANDE DJAR ALTOMET THET TÉKEN
THINRA KLÁR.SJANHÉD.
NÉAN ANDERE HEL.LÉNJA HI HELPTH MY HÜGJA
THAT.ER EN SLACH FON MÀNNISKA OVIR JRTHA OMME.DWÁLTH.
THÉR EVEN LIK HI IN KÀRKA ÀND HOLA HÉMA.
THÉR AN TJUSTER FROTA. THACH NAVT AS HI.
VMB.VS FON MÛSA ÀND ÔRA PLÀGA TO HELPANE.
MEN RENKA TO FORSINA.
THA ÔRA MÀNNISKA HJARA WITSKIP TO RÁWÁNE
TILTHJU HJA THAM TO BÉTRE MÜGE FÁTA
VMBER SLÁVONA FON TO MÁKJANDE
ÀND HJARA BLOD UT TO SÛGANE.
ÉVEN AS VAMPÍRA DVA.
but tell us
what is the meaning of the night-owl
that always sits upon your head;
Is that light-shunning animal the symbol
of your clear vision?
No, answered Hellénja; he helps me remember
that a kind of people roam about the earth
who, like him, live in churches and holes,
who grub in the twilight, though not as he,
to deliver us from mice and other plagues,
but to invent wrencs (tricks)
to rob the wits of other people,
in order to take advantage of them,
to make slaves of them,
and to suck their blood
like leeches (vampires, 'belly-worms') do.
maar zeg ons
wat is de betekenis van de
nachtuil,
die immer boven op uw hoofd zit;
is dat lichtschuwende dier soms het teken
van uw helderziendheid?
Nee, antwoorde Hellénja, hij helpt mij heugen
dat er een slag van mensen over de aarde omdwaalt,
dat evenals hij in kerken en holen woont,
die in het duister wroeten, doch niet als hij,
om ons van muizen en andere plagen af te helpen,
maar om ranken (listen) te verzinnen,
andere mensen hun verstand (wetenschap) te roven,
zodat zij hen beter kunnen vatten (bedwingen)
om slaven van hen te maken,
en hun bloed uit te zuigen
evenals de vampieren ('buikwormen') doen.
11 [037/12] MINNO - MINERVA
THA MUSKA FOLGATH THENE SÉJAR.
THA FOLKA HJARA GODA FORSTA.
The sparrows follow the sower,
the peoples their good leaders (kings)
De
mussen volgen den zaaier,
de volken hun goede vorsten (voorsten)
12 [043/03] HORNINGA
THENE RÁDA HÔN ANSTÉKTH
light 'the red rooster' (fire)
de rode
haan aansteekt
13 [063/02] KÀLTA AND MINERVA
TILTHJU MÀN EN GRÁTE THÀNK OVIR HJRA WÁKENDÛM HÀVA SKOLDE.
MÍK HJU (KÀLTA)
ENNEN HÔNA VPPER FÁNE. ~
THÁ GVNG MIN.ERVA TO ÀND MÍK EN HÀRDER.HVND
ÀND EN NACHT.UL INVPPIRA FÁNE.
THENE HVND SÉIDE HJU WÁKTH OVIR SIN HÉR ÀND OVIRA KIDDA
ÀND THENE NACHT.UL WÁKTH OVIRA FJELDA
TILTHJU HJA THRVCH THA MUSA NAVT VRDÉN NE WRDE.
MEN THENE HÔNA NETH FAR NIMMAN FRJUNDSKIP.
ÀND THRVCH SIN VNTOCHT ÀND HÁCH.FÁRENHÉD.
IS ER VAKEN THENE BÁNA SINRA NÉISTA SIBBA WRDEN.
She (Kàlta) made a rooster upon her banner,
so one should have a great think over (impression of) her watchfulness.
Then Minerva went and made a sheep-dog
and a night-owl upon her banner.
The dog, she said, watches over his master and the flock,
and the night-owl watches over the fields
so that they are not destroyed by the mice;
But the rooster has friendship for no-one,
and in his lewdness and pomposity,
he often became the murderer of his nearest sibblings.
Opdat men een grote dunk van hare waakzaamheid zou hebben,
maakte ze (Kàlta) een
haan op haar vaan (vlag).
Toen ging Minerva heen en maakte een herdershond
en een
nachtuil op haar vlag.
De hond, zei ze, waakt over zijn heer en over de kudde,
en de
nachtuil waakt over de velden,
opdat ze door de muizen niet verdaan worden;
Maar de
haan heeft voor niemand vriendschap,
en door zijn ontucht en hoogdravendheid
is hij vaak de moordenaar van zijn naaste sibben geworden.
14 [066/01] JON
THÉR TO WITTERJELD THENE RÁDA.HÔNE AN STEK
lit 'the red rooster' there out of revenge (as 'pay-back')
daar tot wedergeld (vergelding, wraak) de rode
haan aanstak
15 [073/26] GÉRTMANNA
THA RÁDE.HÔNE IN VSA SKYPA STÉKA
light 'the red rooster' in our ships
de rode
haan in onze schepen steken
16 [127/15] LJUDGÉRT: FRISO
SÁHWERSA JOW JOWE SÉLE BIWLLATH
SA NE SKIL JOW NIMMERTHE TO WAL.HÁLLA NE KVMA.
JOW SÉLE SKIL THÀN OVER JRTHA OMME.WÁRA.
SVNDER A THET LJUCHT SJA TO MVGANDE.
LIK THA FLÁRA.MUSA ÀND NACHT.ULA
SKILSTV ALRA DYSTIK IN THINA HOLA SKULA.
THES NACHT.IS UTKVMA.
THEN VP VSA GRÀVA GRÁJA ÀND HULA.
THAHWILA FRYA HJRA HAVED FON JOW OFWENDA MOT
if you befoul your soul,
you shall never come to Walhálla;
your soul shall ramble over the earth,
not able to see the light;
like the bats and night-owls,
you shall hide in your holes at daytime,
and come out at night,
to cry and howl upon our graves,
while Frya must turn her head away from you
indien je je ziel bevuilt,
zal je nimmer in Walhálla komen;
je ziel zal dan over de aarde omzwerven,
zonder het licht te kunnen zien;
zoals de vleermuizen en
nachtuilen
zal je steeds bij dag in je holen schuilen
er 's nachts uitkomen,
dan op onze graven schreien en huilen,
terwijl Frya haar hoofd van je moet afwenden
Recommended reading (Dutch, illustrated):
Erotica in vogelperspectief - De dubbelzinnigheid van een reeks zeventiende-eeuwse genrevoorstellingen, by E. de Jongh (1995)
